Webinar Handreiking Ontwikkelingsperspectief

  • havo/vwo
  • mbo
  • vmbo/PrO

Gratis

15.30-16.30

Online

Geweest

€0,00 ( niet leden prijs: )

Afspraken over extra ondersteuning op school staan in een persoonlijk ontwikkelingsperspectiefplan (OPP). In dit plan omschrijf je voor de leerling wat hun ontwikkelingsperspectief is en wat de leerling aan ondersteuning nodig heeft om daar te komen. Tijdens dit webinar leer je met behulp van de vernieuwde handreiking hoe je als begeleider kan werken met een functioneel en beknopt OPP met effectieve visualisaties en ruimte voor maatwerk. Hoe zorg je ervoor dat het OPP jouw collega’s op school ondersteunt?

Het Ontwikkelingsperspectief (OPP) wordt nu enige tijd gebruikt. Het Steunpunt Passend Onderwijs heeft het initiatief genomen om een nieuwe handreiking over het OPP te laten ontwikkelen waarin de opgedane ervaringen met het OPP zijn meegenomen. De handreiking is geschreven door Willeke Doornbos en Noëlle Pameijer. De handreiking biedt je houvast om een OPP neer te zetten dat de wettelijke vereisten bevat, geen overbodige administratie vergt en functioneel is voor de aanpak en samenwerking tussen de betrokken partijen. Dit webinar introduceert de nieuwe handreiking en geeft je een goede start om je OPP te vernieuwen en versterken.

Dit webinar werd georganiseerd vanuit BiOND en de LBBO. Het werd gefinancierd door het Steunpunt Passend Onderwijs.

Voor wie?

Ben jij een leerlingbegeleider in het regulier of gespecialiseerd basisonderwijs, voorgezet onderwijs of mbo? Dan is dit webinar voor jou bedoeld. Denk bijvoorbeeld aan ambulant begeleiders, intern begeleiders en kwaliteitscoördinatoren of zorg- en ondersteuningscoördinatoren.

Trainers

Je kennis wordt bijgespijkerd door Willeke Doornbos en Noëlle Pameijer:

Voorbereiding

Ter voorbereiding vragen wij je om de Handreiking ontwikkelingsperspectief (OPP): een houvast voor regulier én gespecialiseerd onderwijs te lezen en de FAQ te bekijken.

Terugkijken

Presentatie

Download hier de presentatie van het webinar Handreiking OPP.

Antwoorden op de gestelde vragen


In het MBO kennen we ook Passend Onderwijs. De leerling moet een ondersteuningsbehoefte kenbaar maken aan de school. De handreiking OPP kan hierbij ondersteunen: hoe brengen we samen met de leerling, zijn begeleider/docent (en ouders) de ondersteuningsbehoeften in kaart? Op de website van de school moet vermeld staan welke ondersteuning de school kan bieden. Lees meer op de website van de Rijksoverheid en over de verbeteragenda passend onderwijs MBO en de wijzigingen die eraan komen. Rond de zomer 2024 is hierover nieuwe informatie beschikbaar.

Ja, het filmpje is ook in het Engels beschikbaar, via de website van het Steunpunt Passend Onderwijs. Momenteel wordt gewerkt aan een bijbehorende infographic, in het Nederlands en Engels en waarschijnlijk ook in andere talen. Zodra die klaar zijn, zijn ze beschikbaar bij het Steunpunt Passend Onderwijs.

Ouders betrekken gaat verder dan informeren (‘eenrichtingsverkeer’), het gaat om op overeenstemminggericht overleg (OOGO), waarbij ouders meedenken bij de verschillende onderdelen van het OPP (‘tweerichtingsverkeer’). Hun inbreng is waardevol, zij kennen hun kind immers goed en weten wat hij/zij nodig heeft en wat in het verleden wel/niet gewerkt heeft. Ouders hebben bovendien instemmingsrecht op het handelingsdeel van het OPP (zie FAQ 9 van de handreiking: Aandachtspunten handelingsdeel). Met ouders bespreekt de school een ambitieus uitstroomperspectief en de daarbij behorende doelen, evenals wat nodig is om deze doelen te behalen: wat gaat de school extra (bovenop het basisaanbod) doen en wat gaan de ouders (en de leerling) doen? Het behalen van deze doelen vergt onderlinge afstemming, dus commitment van school én van ouders. Ouders kunnen hun kind en de school ondersteunen, waardoor de kans op het behalen van de onderwijsdoelen toeneemt. Kortom: we denken met elkaar mee, zonder op elkaars stoel te zitten. School denkt mee met ouders en ouders denken mee met de school, maar school maakt de keuzes t.a.v. het onderwijs en ouders t.a.v. de ondersteuning thuis. Meer informatie over samenwerking met ouders is te vinden in de handreiking, FAQ 6: Samen werken aan het OPP: wat vraagt dit van de communicatie met ouders? Uiteraard is de leerling ook betrokken, vanaf augustus 2025 heeft de leerling immers hoor-recht, zie FAQ 7: Samen werken aan het OPP: wat vraagt dit van de communicatie met leerlingen?)

Dit is afhankelijk van de afspraken die in het samenwerkingsverband passend onderwijs en met de besturen zijn gemaakt: wat valt er onder het basisaanbod en de basisondersteuning in de scholen (meestal door schoolteam en andere interne professionals) en wanneer is de ondersteuning daarboven extra (bijvoorbeeld door externe professionals van bestuur, samenwerkingsverband, hulpverlening of zorg. Zie deel 3 van de handreiking OPP. Vraag het samenwerkingsverband dus naar de afspraken die hierover zijn gemaakt. Als de RT valt onder basisondersteuning, dan hoef je in principe geen OPP te maken. Het kan overigens wel zinvol zijn als de school en RT doelgericht willen samenwerken met de leraren, ouders en de leerling. Dan is een OPP weliswaar niet verplicht, maar onderdelen van het OPP kunnen wel helpend zijn.

Vanuit de verbetermaatregelen Passend Onderwijs is dit een van de onderwerpen waar een wetswijzing op wordt voorbereid. Dit gaat – zoals het er nu naar uitziet – in per 1-08 2025. Zie de handreiking OPP, paragraaf 1.2: de informatie uit het SOP (dat dan niet meer verplicht is), zoals de extra ondersteuning moet in de schoolgids worden opgenomen, zodat het toegankelijker is voor ouders.
Meer informatie is te vinden op de website van het Steunpunt Passend Onderwijs. Ook dit onderwerp is relevant om op tijd te bespreken met de schoolbesturen en het samenwerkingsverband, omdat veel scholen werken met een SOP dat is vastgesteld en is gekoppeld aan de monitoring en inhoudelijke/financiële verantwoording. Wat worden de nieuwe afspraken hierover?

Het OPP is bij de meeste SWV-en (check dit bij je SWV) gekoppeld aan niveau 3. Op niveau 1 en 2 mag het wel, maar het hoeft wettelijk gezien niet (zie vraag 4). De omschrijving van niveau 3 is afhankelijk van hoe het SWV is ingericht als het gaat om taken en verantwoordelijkheden rondom extra ondersteuning en het type model (schoolmodel, leerlingenmodel, expertisemodel of hybride). Bij een schoolmodel krijgen de besturen het geld toegekend en wijzen zij zelf de ondersteuning toe in hun scholen. Bij een expertisemodel gebeurt dit vanuit het samenwerkingsverband, bijvoorbeeld in de vorm van arrangementen. Meestal is er sprake van een hybride model: deels schoolmodel en deels expertisemodel, waarbij de verdeling kan variëren (bijvoorbeeld 40-60%, 50-50% of 60-40%).

Ja, het format (bijlage 2 Handreiking) is wenselijk en haalbaar voor alle onderwijssoorten. De uitdaging is om alléén die informatie op te nemen die recent én relevant is voor de onderbouwing van de uitstroom en de uitwerking van de doelen en de onderwijsbehoeften van de leerling en de ondersteuningsbehoeften van de leraren en ouders. Beschrijf het zo beknopt mogelijk, liever in trefwoorden dan in volzinnen. Door gebruik te maken van visuals (zie FAQ 10) kom je tot de kern. Bovendien vermeld je alleen het extra handelen van de leraren dat bovenop het basisaanbod wordt geboden. Voor de ondersteuning die al in basisaanbod en de basisondersteuning zit, verwijs je daarnaar. Dus geen herhaling. Wel is het belangrijk voor alle onderwijsvormen dat het werken met een OPP is opgenomen in de reguliere gesprekkencyclus (en kwaliteitscyclus) van de school. Zo geef je de OPP-gesprekken en -evaluaties een natuurlijke plek voor de leraren, mentoren, ouders/verzorgers en leerlingen i.p.v. dat het al iets extra’s wordt ervaren. En realiseer je: te lange en uitgebreide OPP’s kosten de school te veel tijd om te maken en de ouders (en leerlingen) te veel tijd om te lezen. Hou het dus beknopt!

We doen dit bewust niet, want een OPP is altijd afhankelijk van de context: voor déze leerling, met déze leraar in déze groep/klas, op déze school en van déze ouders. Wel zijn er mooie voorbeelden van scholen, samenwerkingsverbanden en regio’s die werken met visitaties rondom bijvoorbeeld het OPP. Het bij elkaar kijken naar de OPP’s en van elkaar leren en adviseren is waardevol. Hier zou je ook goed de checklist (bijlage 1 van de handreiking) bij kunnen gebruiken: hoe houden we het beknopt en functioneel?

De handmatige versie van de OPP-trap (zie www.opptrap.nl) kan alle scores die in functioneringsniveaus zijn weergegeven (of daarin zijn om te zetten) verwerken, dus ook die van Leerling in Beeld en IEP bijvoorbeeld.

Het is aan het SWV om aan te geven voor welke leerlingen een OPP vereist is, het is eigenlijk niet aan het SWV om het format voor te schrijven …. Natuurlijk kunnen zij daarvoor wel suggesties doen. Onze indruk is dat steeds meer samenwerkingsverbanden het beknopte format (bijlage 2 in de handreiking) aanbevelen. De inhoud van de handreiking – en dus ook het format – is opgesteld in opdracht van O, C &W en in afstemming met o.a. inspectie, ouder- en leerlingenorganisaties en de GO-, PO- en VO-raad. Veel SWV-en werken aan landelijke ontwikkelingen, voortkomend uit de verbetermaatregelen Passend Onderwijs en de opdracht naar inclusiever onderwijs (2035). Wat dit betekent voor het werken met het OPP is hier een belangrijk onderdeel van. Ons advies is om hierover in dialoog met het SWV en de (besturen van) de scholen te gaan: welk format voldoet aan de wettelijke vereisten, is beknopt en functioneel voor leraren, ouders en leerlingen én past bij de visie van het samenwerkingsverband en de scholen? We werken in samenwerking met het Steunpunt nog aan een FAQ hierover.

Heb je nog vragen?

Het Academieteam staat voor je klaar om vragen te beantwoorden. Neem contact met ons op via academie@biond.nu, vul het contactformulier in of bel naar 030 – 760 9 760 (maandag t/m donderdag).

Resultaat

  • Je weet hoe je de handreiking kunt toepassen.
  • Je hebt geleerd hoe je een functioneel en beknopt OPP schrijft.
  • Je weet welke effectieve visualisaties nuttig zijn.
  • Je creëert duidelijke ruimte voor maatwerk.
  • Jouw collega’s voelen zich ondersteund en geïnformeerd door jouw OPP.

Ervaringen van oud-deelnemers

De reacties op dit webinar volgen hier.

Wellicht ook wat voor jou?

Meer weten?

Ben je nog geen lid van BiOND? Meld je dan nu aan en profiteer van 165 euro korting op elke training van BiOND. Daarnaast krijg je onder andere vier keer per jaar BiOND Magazine toegestuurd, ontvang je een exemplaar van de Studiekeuzespecial, krijg je korting op het BiOND Congres en nog veel meer voordelen. Dankzij onze leden kunnen wij samen een krachtige stem vormen en maken we het verschil voor onderwijsbegeleiders, zodat jij jouw waardevolle rol bij de ontwikkeling van jongeren optimaal kunt vervullen.

De BiOND Academie is onderdeel van BiOND, de vereniging voor begeleiders in het voortgezet onderwijs en het mbo. Dit betekent dat wij geen grote onderwijsinstelling zijn, maar wel een vereniging met een kleinschalige opzet, persoonlijke aandacht en een organisatie die dicht op de praktijk zit.  

Wij werken met trainers uit de onderwijswereld, up-to-date theorieën, interactieve opdrachten, trainingsacteurs en praktijkopdrachten. Wij bieden de kennis en kunde die afgestemd is op jou als onderwijsprofessional. Of je nu decaan, zorg- of ondersteuningscoördinator, mentor of schoolleider bent.

Bij de BiOND Academie kan je op verschillende manieren trainingen volgen. Deze training maakt deel uit van het standaard trainingsaanbod. Maar je kunt ook ervoor kiezen om bij jou op school of via een samenwerkingsverband een training te organiseren. Dat kan een bestaande training zijn uit het trainingsaanbod of een op maat gemaakte training die afgestemd is op de behoeftes van jouw collega’s of kring. Meer weten? Lees hier dan verder.