Geschreven door Luuk Staring in opdracht van BiOND Magazine
Op 1 augustus 2014 trad de wetgeving Passend Onderwijs in werking. Deze inpassing had als doel ervoor te zorgen dat alle leerlingen, ook die met extra ondersteuningsbehoeften, een passende plek krijgen binnen het reguliere onderwijs. Scholen zijn verplicht om samen te werken om deze zorgplicht te realiseren. Meer dan tien jaar later vragen we aan Mike Jolink, Programmaleider Steunpunt Passend Onderwijs bij de PO- en VO-Raad, om terug te kijken op het afgelopen decennium passend onderwijs.
Meer dan tien jaar geleden trad de Wet Passend Onderwijs in werking. Hoe zag de totstandkoming van passend onderwijs eruit?
De weg naar het passend onderwijs verliep onrustig. Oorspronkelijk was het namelijk onderdeel van een bezuiniging in het onderwijs. Veel onderwijsinstellingen en professionals in het onderwijs waren dan ook kritisch. De VO-raad behartigt de belangen van het voortgezet onderwijs en heeft in het proces bij de totstandkoming van de wet kritisch meegedacht. Daarnaast ondersteunen we als Steunpunt Passend Onderwijs scholen, schoolbesturen en samenwerkingsverbanden in het primair en voortgezet onderwijs bij de ontwikkeling van passend onderwijs.
Hoe werd het passend onderwijs destijds ontvangen?
Zoals ik aangaf was de start nogal rommelig. Scholen waren te weinig betrokken bij de ontwikkeling van passend onderwijs. Het was daardoor ook niet voor iedereen duidelijk wat het daadwerkelijk inhield. Bij passend onderwijs gaat het erom dat alle leerlingen een plek krijgen op een school die past bij hun kwaliteiten en mogelijkheden. Scholen hebben daarbij de verantwoordelijkheid om extra hulp te bieden aan leerlingen die dit nodig hebben, zoals kinderen met leer- of gedragsproblemen. Denk bijvoorbeeld aan kinderen met ADHD, autisme of hoogbegaafdheid. Ik vind het waardevol dat er in het passend onderwijs niet alleen wordt gekeken naar het rugzakje van een leerling, maar juist naar de mogelijkheden om de leerling te ondersteunen
Wat waren de afgelopen jaren de belangrijkste ontwikkelingen in het passend onderwijs?
De afgelopen jaren heeft de term passend onderwijs zich ontwikkeld. Er zijn bijvoorbeeld nieuwe doelstellingen toegevoegd, zoals het verminderen van het aantal thuiszitters. Deze ontwikkeling heeft ook als gevolg dat het voor sommige scholen steeds complexer wordt om kinderen zo goed mogelijk te ondersteunen in de ontwikkeling. Aan welke spelregels dienen scholen zich te houden? En welke financiële consequenties hebben bepaalde keuzes? We merken dat het daardoor soms begint te knellen bij scholen die vooroplopen.
Welke successen zijn er geboekt in het passend onderwijs?
Er zijn tal van mooie voorbeelden waartoe het passend onderwijs kan leiden. Het regulier en speciaal onderwijs werken in sommige regio’s nauw samen. Scholen zijn in hetzelfde gebouw gevestigd en betrekken elkaar bij vraagstukken. Het is mooi om te zien dat kinderen elkaar ontmoeten in deze mini-maatschappijen.
Doordat kinderen samen opgroeien en leren van elkaar, worden ze voorbereidt op de wereld. Het is mooi om te zien hoe kinderen met verschillen omgaan. Volwassenen zijn snel geneigd om een ander in een hokje te plaatsen. Kinderen hebben dat veel minder. Een kind ziet een ander kind, en niet alleen de rolstoel of de beperking.
Hoe ervaar je de huidige stand van zaken met betrekking tot het passend onderwijs?
Het is lastig om de huidige stand van het onderwijs passend te beoordelen. Bij het Steunpunt Passend Onderwijs merken we wel dat de term passend onderwijs veel beter is geland. Er komen steeds meer vragen binnen over hoe groepen leerlingen binnenboord kunnen worden gehouden in het regulier onderwijs. Zo kijkt men meer naar de manieren om leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften vaker thuisnabij onderwijs te kunnen bieden.
Heb je advies voor professionals in het onderwijs?
De VO-raad raadt scholen in het voortgezet onderwijs aan om de samenwerking op te zoeken tussen het regulier onderwijs, het speciaal onderwijs en jeugdzorg. Het is van belang om medewerkers te betrekken bij de nauwere samenwerking. Bespreek hoe de samenwerking eruit zou kunnen komen te zien én welke stappen gezet kunnen worden. Inclusiever onderwijs klinkt groots, maar kleine stappen kunnen al een beweging in gang zetten.
Namens de VO-raad nodig ik belanghebbenden uit om een kijkje te nemen op scholen die vooroplopen. Het Steunpunt Passend Onderwijs organiseert namelijk werkbezoeken om mooie voorbeelden te delen. Het is waardevol om het verhaal van een school te horen die een stap verder is.
Ga naar www.steunpuntpassendonderwijs-povo.nl voor meer informatie.
