Ieder jaar levert de voltijd-pabo bijna vierduizend kersverse starters af op de arbeidsmarkt. Toch is dit aantal niet genoeg om het lerarentekort volledig aan te pakken. De Algemene Onderwijsbond (AOb) schreef een artikel waarin de mogelijkheden en uitdagingen worden besproken om dit probleem aan te grijpen.
De pabo opleiding scoort hoog in de top tien van populairste hbo-studies, al is het belangrijk te bedenken dat de populariteit voor de pabo de afgelopen twee decennia bijna is gehalveerd. Desondanks zijn er nog steeds aanzienlijke groeikansen voor de opleiding, laat het onderzoek Uitstroom vo naar lerarenopleidingen van ResearchNed zien. Volgens het onderzoek is de opzet van de studiekeuze-voorlichting erg belangrijk. Wanneer die vroeg begint, intensiever is, én de lerarenopleiding daar een plek in heeft, kiezen meer jongeren voor die lerarenopleiding.
“Veel leerlingen denken dat ze wel weten wat een leraar doet, wijzen het daarom af als optie. Maar zij zien heel veel aspecten van het werk van een docent niet”
Dat is ook de ervaring van Minette van den Bemd, zelf schooldecaan en beleidsmedewerker bij de Vereniging voor Begeleiders in het onderwijs (BiOND). “Veel leerlingen denken dat ze wel weten wat een leraar doet, wijzen het daarom af als optie. Maar zij zien heel veel aspecten van het werk van een docent niet.”
Werving werkt
Hogescholen ondernemen actie om hun wervingsstrategie te verbeteren. Zo hadden de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen de groei van het aantal voltijd-pabostudenten te danken aan de nieuwe initiatieven van een extra marketing-communicatiemedewerker. Belangrijke elementen van de aanpak zijn regionale samenwerking met basisscholen en schooldecanen, en het programma ‘Kijkje in de klas’, waarin potentiële studenten een dagdeel meelopen op basisscholen. In Amsterdam is de campagne ‘Liever voor de klas’ opgezet, die zich richt op zowel zij-instromers als nieuwe studenten voor pabo’s, en de gemeente organiseert ‘Leraar voor een dag’, een snuffelstage voor havo- en vwo-scholieren.
Volgens onderzoeker Wouter van Casteren is het belangrijk om in zowel regionale als landelijke campagnes te benadrukken dat leraar zijn een sociaal beroep is, waarin begeleiding en teamwork centraal staan. Dit spreekt meer tot de verbeelding van twijfelende jongeren dan de nadruk op kennisoverdracht. Het sociale aspect van het beroep en het werken in teams zijn belangrijke factoren om jongeren te motiveren voor een carrière in het onderwijs.
Toelatingstoetsen
De invoering van toelatingstoetsen in 2015 leidde tot een daling in de aanmeldingen van mbo-studenten voor de pabo. Inmiddels bieden de meeste pabo’s voorbereidingscursussen aan, zowel op de pabo zelf als op roc’s. Deze cursussen helpen mbo-studenten niet alleen met de toetsen, maar ook om alvast kennis te maken met het hoger onderwijs. In Nijmegen en Helmond blijkt goede voorlichting effectief, en mbo’ers rond de pabo vaak succesvol af.
In Amsterdam ervaren de pabo’s van Ipabo en HvA echter een lage instroom van mbo-studenten, deels door de moeilijkheid van de toetsen. Sinds dit studiejaar kunnen mbo-studenten de toelatingstoetsen ook tijdens hun eerste jaar afleggen, en er wordt geëxperimenteerd met portfolio’s in plaats van toetsen. Deze veranderingen moeten de instroom optimaliseren zonder het niveau van de opleiding te verlagen.
In Nijmegen maken docenten zich zorgen over de impact op de kwaliteit van de instroom, omdat mbo’ers en havisten de toetsen nu later moeten afronden, wat extra studiebelasting met zich meebrengt. Docent Koen Steeman ziet de toelatingstoets echter als een kwaliteitsstempel, wat het imago van de pabo als serieuze opleiding versterkt.
Uit Onderwijsblad AOb
Dit artikel verscheen in het Onderwijsblad AOb.
Lees het gehele artikel hier.
