Tekst: Marieke Tjang-Monterie & Minette van den Bemd
Steeds minder jongeren kiezen voor een technisch profiel. Recent zijn twee onderzoeken gedaan, één over specifiek de profielkeuze en één over zowel profielkeuze als studiekeuze. In dit artikel belichten we beide onderzoeken en bespreken we de aanbevelingen.
Techniektwijfels bij profielkeuze
Drie grote uitdagingen vallen op in beide onderzoeken over profielkeuze:
- Het niveau
Leerlingen twijfelen of ze het niveau van het N-profiel wel aan kunnen. Beide onderzoeken laten zien dat met name de twijfelaars bij hun ouders en peergroep checken het beeld dat ze over zichzelf hebben klopt en welk profiel daar het beste bij past. - De docent is cruciaal
Leerlingen baseren hun profielkeuze op basis van de vakken die ze leuk vinden en waar ze goed in zijn. De manier waarop docenten praten over hun vak en de lesstof is van invloed op de beleving van de leerlingen. Enthousiaste voorlichters hebben een positieve invloed op de interesse van leerlingen in een vak, studie of beroep. Leerlingen hebben bovendien visuele voorbeelden van docenten nodig. - Het toekomstperspectief
Leerlingen hebben geen goed beeld van de uiteenlopende beroepsperspectieven in de bètatechniek: deze opleidingen bieden veel meer mogelijkheden dan zij in eerste instantie kennen.
Wat zou kunnen helpen bij de profielkeuze?
- Inspirerende en brede voorbeelden van techniek in de maatschappij.
- Ruimte en tijd om techniek te ervaren en in gesprek te gaan met professionals en studenten, waarbij activiteiten en materiaal goed aansluiten op de doelgroep.
- Betere koppeling tussen het profiel en werkveld en een breder beeld van de verschillende rollen in de techniek: wat is er allemaal te doen?
- Vroegtijdig in contact komen met techniek, bij voorkeur al in het primair onderwijs.
- Een stappenplan profielkeuze voor decanen en docenten.
- Goede bètadocenten die de leerlingen enthousiasmeren en een goed vertrekpunt geven.
- Een gezamenlijke nationale campagne vanuit de TU’s om techniek te promoten.
Techniektwijfels bij studiekeuze
Dit zijn de belangrijkste factoren die van invloed zijn op de studiekeuze van jongeren die twijfelen over een bètatechnische studie:
- Het niveau van bètatechnische opleidingen: zij worden gezien als de moeilijkste opleidingen die veel tijd kosten.
- De ervaring met N-vakken in de bovenbouw: zo vinden sommige studiekiezers de vakken saai of ontbrak de synergie tussen de N-vakken in de bovenbouw.
- Het toekomstbeeld met bètatechnische opleidingen voelt voor sommigen teveel als een versmalling of jongeren starten met een nauwe focus en vinden het lastig hierna te verbreden in het zoekproces. De beroepsbeelden kloppen bovendien vaak niet en jongeren zijn zich niet bewust van het gunstige carrièreperspectief en startsalaris.
- De invulling van loopbaanoriëntatie en -begeleiding verschilt sterk per school. Leerlingen willen meer beeld-verbredende voorlichtingen en LOB-activiteiten in de bètatechniek. Zij willen zelf ontdekken welke opleidingen en beroepen bij hen passen.
- De sociale kring: ouders en vrienden fungeren als sparringspartner en helpen bij het starten met zoeken. Zij zijn echter minder van invloed op de uiteindelijke keuze.
Welke kansen zijn er?
- Ondersteun en faciliteer vakdocenten van N-profielvakken in het geven van levendig en relevant onderwijs.
- Versterk de rol van onderwijsprofessionals in de ontwikkeling van technisch zelfvertrouwen.
- Bied aandacht voor hulp- en steunnetwerken op het voortgezet onderwijs.
- Zorg voor LOB gericht op beroepsbeeldverbreding.
- Belicht (online) positieve rolmodellen en verhalen.
Wat is jouw invloed als LOB’er?
Vanuit de vo-scholen en de sectoren ligt er een grote kans door in LOB actiever in te spelen op de toekomstgerichte wereld van bèta en techniek. Hier liggen kansen voor al ontwikkelde modellen zoals de 7 werelden van techniek. Laat meer jongeren kennismaken met de werelden en zorg daarbij voor concretere beelden: welke uitdagingen spelen binnen de werelden? Welk impact kun jij maken? Welke rol kun je spelen? Belicht in LOB in de bovenbouw ook vervolgopleidingen op het snijvlak van meerdere disciplines.
Bronnen Voor deze editie van BiONDerzoek is het onderzoek “Techniektwijfels rondom keuzemomenten op havo en vwo” gelezen, uitgevoerd door Youngworks in opdracht van Jet-Net. Daarnaast is ook het onderzoek van Jong & Je Wil Wat meegenomen: “Waarom kiezen vwo-3 leerlingen wel of niet voor een N&T-profiel en hoe kunnen universiteiten de keuze voor N&T beïnvloeden?”. Wil je deze pdf inzien, stuur dan een e-mail naar contact@biond.nu. |