Sandra Mors schreef samen met Ivette Kleijngeld een casestudy over het Deense Onderwijssysteem en hun learnings vanuit het werkbezoek aan Denemarken. Hoe gaan de Denen om met uitval in het beroepsonderwijs? Wat levert hun project Insights and Outlooks op? Een beknopte samenvatting volgt hieronder. Het hele artikel is hier te lezen.
Achtergrond
De overheid betaalt via belastinggeld het onderwijs in Denemarken, om gelijke kansen te stimuleren. De ambitie van de regering is: inclusief onderwijs, met focus op wetenschap, technologie, economie, wiskunde, 21st century skills, digitaal onderwijs en taal. In de laatste twee jaar van de onderbouw op het voortgezet onderwijs is er aandacht voor loopbaanleren. Belangrijk, want op dit moment stroomt maar 20% door naar het beroepsonderwijs en 10% valt uit. Dit vormt een risico op een tekort aan praktische vakmensen. Denemarken wil daarom de uitval verlagen en meer leerlingen door laten stromen naar het mbo.
45 externe, onafhankelijke, niet-commerciële loopbaanbureaus spelen hierbij een grote rol. Loopbaanbegeleiders zijn bij wet voor gemiddeld één dag in de week gekoppeld aan een school. Met zo’n drie tot vijf scholen per loopbaanbegeleider maakt dat de afstemming complex (directies, groepen docenten en het regionale bedrijfsleven). Loopbaanbegeleiding wordt daarom efficiënt klassikaal gegeven. De mentor blijft erbij voor afstemming in het proces
Over de auteurs
Sandra Mors is beleidsmedewerker bij de Nederlandse Vereniging van Schooldecanen en Leerlingbegeleiders [NVS-NVL, voorloper van BiOND, red.]. Ivette Kleijngeld werkt bij het Expertisepunt LOB.
Inhoud loopbaanleren Denemarken
- Speels reflecteren tijdens de lessen op elkaars kwaliteiten en motieven, bijvoorbeeld met LEGO.
- Sollicitatiebrieven schrijven bij het vak Deens.
- Bezoeken aan verschillende typen vervolgonderwijs.
- Weeklang stagelopen.
- Portfolio bijhouden: ervaringen en indrukken plus reflectie, volgens landelijk format.
- In 8e en 9e leerjaar: evaluatie sociale, persoonlijke en beroepsvaardigheden.
- Begeleiding van leerlingen die niet aan de eisen voldoen, met betrokken ouders.
- Overheid monitort jongeren tot 25e, jongeren dienen opleidingsplan in bij woongemeente.
Project Insights & Outlooks Denemarken
Looptijd: 2015 / 2016.
Doel: uitval verminderen en meer doorstroom naar beroepsonderwijs.
Startpositie
- Leerlingen hebben een te beperkt beeld van opleidingen en beroepen, met name binnen mbo.
- Docenten kunnen zich meer ontwikkelen o.g.v. loopbaanbegeleiding en kennis over beroepsonderwijs.
- Ouders stimuleren kinderen meer op ontwikkelen van kennis in plaats van volgen praktijkonderwijs.
- Doorstroommogelijkheden na mbo zijn niet goed bekend.
Aanpak project bij een van de deelnemende scholen
- Leerling schrijft zich in voor twee sectoren.
- Leerling neemt interview af bij bedrijf in beide sectoren en loopt daarna vijf dagen stage.
- Grondige voorbereiding vooraf van deze praktijkervaring.
- Presentatie achteraf aan ouders en klasgenoten.
Resultaat aanpak
- Perceptie en respect beroepsopleidingen veranderde positief. Bij zowel leerlingen, ouders, docenten als begeleiders.
- Resultaat op alle dertien deelnemende scholen zichtbaar.
Theoretisch kader
| Het theoretisch kader en de filosofie achter dit loopbaanleren in Denemarken komt van Bill Law (vergelijkbaar met theorie loopbaancompetenties Marinka Kuijpers). Vier stappen zijn hierin te onderscheiden: 1. Sensing, finding out De leerling vraagt zich af: wat zie, hoor, voel ik, wie ben ik en wat wil ik? 2. Sorting out De leerling organiseert en verbindt (globale) onderwijs- en ervaringsactiviteiten. 3. Focussing, checking out De leerling gaat in gesprek met ouders, vrienden, gaat daadwerkelijk ervaring opdoen en vraagt zich af: Wat is belangrijk voor mij en anderen? 4. Understanding, working out De leerling kan reflecteren op de ervaring, de ervaring presenteren en uitleggen welke verdere acties nodig zijn om tot een keuze te komen. |
Het hele artikel is hier te lezen.
